Nadat Duitsland in 1939 Polen had aangevallen, werd de bezetting van de Drents-Groningse grenslinie versterkt. Dit was het begin van de mobilisatie. De troepen langs deze grenslinie stonden onder bevel van kolonel Jacob Veenbaas, Territoriaal Bevelhebber voor Friesland, Groningen en Drenthe. Het heeft de bouw van de kazematten versneld. De troepen deden oefeningen in luchtverdediging en werden door de koningin geïnspecteerd. Veel militair materiaal was echter verouderd.
De bevolking van Nederland werd voorbereid door oefeningen met verduistering en vluchten naar de schuilkelders wanneer het alarm afging. De burgerwachten stonden de militie bij.
In 1939 werd het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork gebouwd voor de opvang van Joden buiten Nederland die waren gevlucht.
Waar kunt u meer informatie vinden over de mobilisatie in Drenthe?
- Een landelijk dossier over de mobilisatie vindt u in het NIOD
- In het Nationaal Archief zijn gegevens te vinden over militairen uit deze tijd
- U zou ook de militaire stamkaart kunnen aanvragen van een persoon die gemobiliseerd is geweest via het ministerie van defensie.
- Oefeningen en de resultaten daarvan werden regelmatig vermeld in de krant, deze zijn te bekijken via Delpher.
- Op de website van de Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed is een kaart te vinden van de verdedigingswerken tijdens en voor de Tweede Wereldoorlog.
Bronnen in het Drents Archief
In het Drents Archief zijn stukken te vinden die gaan over de voorbereiding voor mobilisatie. Bijvoorbeeld in het archief van Kabinet van de Gouverneur. En ook in de tijd geschreven documenten kunt u een beeld krijgen van de mobilisatie, bijvoorbeeld in het fotoalbum van Hendrik van der Kooi die geheel gewijd is aan de mobilisatie van 1939 in de buurt van Emmen en Odoornerveen.
In het Drents Archief wordt ook het archief van het Centraal Vluchtelingenkamp Westerbork. Bewaard. Voordat de oorlog uitbrak vluchtten duizenden Duitse en Oostenrijkse Joden naar Nederland. In februari 1939 besloot de Nederlandse regering om een kamp te bouwen om deze vluchtelingen op te vangen.
Relevante literatuur
Een kleine selectie van interessante literatuur over dit onderwerp vindt u hieronder. De boeken zijn te raadplegen in het Drents Archief:
- Het 'Bunkerarchief' en Drenthe door Klaas Timmer
- De mobilisatie door Jan Huls
- Mobilisatie- en oorlogstijd bij 'de brug' door Gé Hegen-van Dalen
- De mobilisatiemaanden 1939-1940 door Jacob Zwaan
Zie verder ook onze bibliotheekcatalogus