Onderzoek doen naar het leven van de Drentse Vrouw

2024 stond in het teken van 'Maagies en vrouwlu'. In dat jaar heeft het Drents Archief onderzoek laten doen naar bronnen die gaan over het leven van de Drentse vrouw in de periode 1880-1980. Onderzoeker Renske van Donk bekeek dagboeken, jaarverslagen, notulen en andere documenten in het Drents Archief. Op basis van dit onderzoek heeft zij een onderzoeksgids geschreven. Thema's die aan de orde komen zijn onder andere:

• Onderwijs
• Gezondheid en zorg
• Seksualiteit
• Feminisme
• Verenigingsleven
• Vrouwen in de oorlog

Met deze gids stimuleren we andere onderzoekers om aan de slag te gaan. De onderzoeksgids is hier te bekijken en als PDF te downloaden.

Binnen het project is tevens de podcast 'Het Dorpse Feminisme' geproduceerd. In deze podcast gaat journalist Marjolein Knol op zoek naar de uitwerking van de tweede feministische golf in Drenthe. De podcast is te beluisteren op de bekende podcastkanalen.

Overzicht van de gids

De gids start met een hoofdstuk over algemene en bijzondere collecties. Want waar vind je vrouwen in het archief? Om deze vraag te beantwoorden moet je eerst kennis hebben van een aantal algemene archieven, weten wat er in deze archieven zoal te vinden is en hoe je ze moet raadplegen. Nuttig om mee te beginnen dus!

Onderwijs
In het tweede hoofdstuk vind je informatie over het onderwijs in Drenthe. Van kleuteronderwijs tot universiteit. Zo komen de bewaar- of fröbelscholen aan de orde en de Centrale Vereeniging van den Opbouw Drenthe, die zich vanaf 1925 bezig hield met het opzetten van kleuterscholen.

Gezondheid en zorg
In dit hoofdstuk van de lees je onder andere over armenzorg, het kruiswerk dat in Drenthe werd opgezet, bakers en vroedvrouwen, de gezinszorg en de geestelijke gezondheidszorg.

Seksualiteit
Hier lees je meer over de invoering van de Zedelijkheidswet, publieke vrouwen, geboortebeperking, de seksuele revolutie en abortus provocatus. Daarnaast worden relevante archieven van het Drents Archief en andere archiefinstellingen genoemd, die voor verder onderzoek geraadpleegd kunnen worden.  

Feminisme en vrouwenemancipatie
In dit hoofdstuk lees je over de Eerste en Tweede Feministische Golf in Nederland en de ontwikkeling van vrouwenemancipatie in Drenthe. Daarnaast vind je overzichten van diverse vrouwenbewegingen in Nederland en Drenthe, evenals relevante archieven die geraadpleegd kunnen worden voor verder onderzoek. Meer informatie over de seksuele revolutie en de abortusstrijd is te vinden in het hoofdstuk seksualiteit. 

Verenigingsleven
Het archiefmateriaal van de verenigingen is een waardevolle bron voor historisch onderzoek. Het biedt inzicht in de onderwerpen en belangen die onder vrouwen leefden en laat zien hoe zij hun rol in de samenleving vormgaven. In dit hoofdstuk is meer te lezen over verschillende vrouwenverenigingen die actief waren in Drenthe.  Denk aan sportverenigingen, de Nederlandse Bond van Plattelandsvrouwen en de Vereniging Vrouwen met een Academische Opleiding

Vrouwen in de oorlog
Hoewel de rol van vrouwen tijdens de Tweede Wereldoorlog lang onderbelicht bleef, wordt er sinds een aantal jaren steeds meer onderzoek verricht naar vrouwen in de oorlog. Ook vrouwen namen actief deel aan het verzet, waren slachtoffer van vervolging of collaboreerden met de Duitse bezetter. In dit hoofdstuk lees je meer over vrouwen in het verzet, de Jodenvervolging en collaboratie. Daarnaast vind je overzichten van relevante archieven voor het doen van onderzoek en krijg je praktische tips over het vinden van verzetsvrouwen en vrouwen die collaboreerden met de Duitse bezetter.

Familie- en persoonsarchieven
In dit hoofdstuk vind je een overzicht van de familie- en persoonsarchieven waar vrouwen in voorkomen. De familie- en persoonsarchieven van het Drents Archief beslaan een periode van grofweg 1600 tot 1980. De meeste familiearchieven zijn van vooraanstaande Drentse families, maar dat geldt niet voor elk familiearchief.  

Ondanks hun persoonsgebonden karakter bevatten deze archieven vaak interessante documenten die inzicht geven in de tijd waarin iemand leefde. Bovendien kan het zijn dat een persoon uit het familie- of persoonsarchief betrokken was bij een instelling of vereniging en dat er dus meer informatie te vinden is over de desbetreffende instantie. De archieven zijn kortom interessante en waardevolle bronnen om verder te onderzoeken.