16 april 2025
Het Drents Archief heeft een unieke, nog nooit in zijn geheel vertoonde, bevrijdingsfilm van Assen gekregen. De beelden zijn op 13 april 1945 gemaakt, de dag van de bevrijding van de stad, door Tammo Fokke Boersma. Hij was amateurfilmer en eigenaar van een schoenenzaak in Assen. De beelden geven een zeldzaam inkijkje in de intense en ontroerende momenten van de bevrijding in onze provinciehoofdstad. De film werd recent gedigitaliseerd door het Drents Archief en kan nu voor het eerst gedeeld worden met het publiek.
Nog nooit eerder vertoond materiaal
De volledige inhoud van de ruim 6,5 minuut durende film, was decennialang onbekend. Een kort fragment werd in de jaren 80 gebruikt in een documentaire van de Asser Filmclub, maar de totale film werd nooit ergens vertoond. Dankzij een schenking van zijn nazaten aan het Drents Archief is dit unieke stukje geschiedenis nu voor iedereen te zien.
Rauw en authentiek
De film laat de bevrijding van Assen zien. Er zijn beelden van Duitsers die zich terugtrekken, een Archer-tankjager in het straatbeeld, Assenaren die vermoedelijk rennen voor beschietingen, krijgsgevangenen die worden afgevoerd en feestvierende inwoners die de bevrijders verwelkomen.
Thuiskomst Engelandvaarder Staal vastgelegd
Onder de Canadezen die Assen bevrijdden, bevonden zich ook twee Assenaren. Een van hen, Engelandvaarder Jacob (Jaap) Staal, werd bij terugkomst in Assen gefilmd door Boersma. Staal vertrok al voor de oorlog naar Zuid-Afrika en kreeg daar van de regering in ballingschap een oproep om zich aan te sluiten bij de geallieerde troepen. Hij trok naar Engeland en werd er opgeleid als verbindingsofficier. Tijdens operatie Market Garden werd Staal gedropt bij Nijmegen. Vervolgens trok hij met Poolse en later met Canadese troepen richting Noord-Nederland.
Documentaire en Bevrijdingsfestival
Fragmenten uit de film van Tammo Fokke Boersma worden getoond in de documentaire In het spoor van de Bevrijders, op RTV Drenthe. De volledige film wordt getoond tijdens het Bevrijdingsfestival in Assen. Het Drents Archief roept iedereen, die nog films heeft uit de Tweede Wereldoorlog of van de bevrijding in onze provincie, op deze te delen met archief. Daar kunnen ze onder de juiste condities tot in eeuwigheid bewaard blijven.