20 april 2022
Sprekende herdenkingen in oude marechausseekazerne en het Drents Archief
Open Joodse Huizen | Huizen van Verzet is een jaarlijks terugkerend programma van sprekende herdenkingen. Vertellers, bezoekers en bewoners delen verhalen in huizen waar mensen woonden en/of werkten tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Op woensdag 4 mei organiseert het Drents Archief op twee plekken in Assen herdenkingen. Bij de oude marechausseekazerne (Beilerstraat 221) vertelt oud-geschiedenisdocent Wim Ensing om 10.30 en 13.00 uur het verhaal van communistisch gemeenteraadslid Sjerp Weima. Historicus Hilde Boelema vertelt eveneens om 10.30 en 13.00 uur in het Drents Archief (Brink 4) over Ilana Avni-Wijler en haar indrukwekkende ontsnapping uit Kamp Westerbork met hulp van boswachter Eising uit Hijken. Het programma op beide locaties is gratis toegankelijk en de bijeenkomsten duren circa een uur. Plaatsen reserveren is niet nodig, maar kom daarom wel op tijd. Om 14.30 uur verzorgt de Asser Historische Vereniging een joodse stadswandeling van 1,5 uur. Startpunt is het Drents Archief. Deelname is kosteloos.
Indrukwekkende ontsnapping uit Kamp Westerbork
In 2018 vertelde Ilana Avni-Wijler (1925) in Israël haar indrukwekkende ontsnappingsverhaal uit doorgangskamp Westerbork aan Guido Abuys (Herinneringscentrum Kamp Westerbork) en Hilde Boelema. De 19-jarige Rotterdamse Ilana zou in september 1944 vanuit Westerbork gedeporteerd worden. Ze wist te ontkomen door zich te verstoppen onder een grote berg was, daarna ontsnapte ze uit het kamp: doorweekt, uitgeput en bang. Boswachter Eising vond haar en hij en zijn vrouw Tine namen Ilana in huis. In 2007 ontvingen zij daarvoor de Yad Vashem-onderscheiding. Historicus Hilde Boelema vertelt over de ontmoeting met Ilana en laat in de studio van het Drents Archief delen van het interview zien.
Communistisch verzet
Sjerp Weima was voor de oorlog gemeenteraadslid (1935-1939) voor de CPN in Assen. Hij stak zijn mening over het oppakken van Joden en de handelingen van de Duitsers niet onder stoelen of banken. Mede daarom werd hij op 26 juni 1941 gearresteerd en opgesloten in de cel van de marechausseekazerne aan de Beilerstraat in Assen. Weima zat achtereenvolgens gevangen in de concentratiekampen Schoorl en Amersfoort en werd uiteindelijk gedeporteerd naar kamp Neuengamme. Sjerp Weima overleefde de oorlog en keerde terug naar Assen. Daar noteerde hij zijn belevenissen op veertig vellen, die een aantal jaren geleden in het bezit kwamen van het Drents Archief. Oud-geschiedenisleraar Wim Ensing schreef het boek Communistisch verzet in Drenthe 1935-1945, waarvoor hij onder andere de memoires van Weima bestudeerde.
Over Open Joodse Huizen en Huizen van Verzet
Open Joodse Huizen | Huizen van Verzet is een initiatief van het Joods Cultureel Kwartier (JCK). Naast de herdenkingen op locatie organiseert het JCK ook een online talkshow op dinsdag 3 mei, gepresenteerd door Hanneke Groenteman. In die talkshow zit ook een Drents tintje: het bijzondere oorlogsverhaal van de Hoogeveense Truus Stern-Van Zuiden staat centraal. De talkshow zal live getolkt worden in gebarentaal. Een speciale livestream inclusief gebarentolk is op 3 mei vanaf 19.30 uur te zien via de website www.jck.nl