26 juli 2021
De Koloniën van Weldadigheid staan sinds vandaag op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Hiermee erkent het Werelderfgoedcomité van UNESCO de wereldwijde uitzonderlijke en universele waarde van deze landbouwkoloniën voor armoedebestrijding in Veenhuizen, Frederiksoord-Wilhelminaoord en in de Belgische Kolonie Wortel. Samen vormen ze één transnationaal UNESCO Werelderfgoed.
De Koloniën van Weldadigheid ontstonden in 1818 als burgerinitiatief in het Verenigd Koninkrijk der Nederlanden. Destijds leefde een op de drie huishoudens in de steden in armoede. De landbouwkoloniën werden ingezet om armoede te bestrijden, door mensen te verheffen met werk op het land, vorming en opleiding. De Koloniën van Weldadigheid zijn de vroegste en grootste binnenlandse landbouwkoloniën voor armoedebestrijding ter wereld. Ze functioneerden tot de komst van sociale wetgeving in 1918.
Uitzonderlijk landschap en verhaal
Het landschap van de Koloniën van Weldadigheid werd ingericht op een geordende en symmetrische manier die bewoners aan moest sporen tot rationeel en productief gedrag, zodat mensen zelfredzaam konden worden. In de Koloniën ervaar je deze structuur nog steeds als je kijkt naar de monumentale lanen, waterwegen, akkers en bebouwing. De geschiedenis is actueel doordat zij inspiratie biedt voor de kunsten, voor boekpublicaties en ondernemerschap. Daarnaast heeft één op de 16 Nederlanders hier voorouders. De bezoekerscentra bieden een introductie in de gebieden en hebben programma’s voor het onderwijs. Samen ontvingen de bezoekerscentra al eerder het Europees Erfgoedlabel.
De vlag kan uit
Cees Bijl, gedeputeerde van de provincie Drenthe en voorzitter van de Stuurgroep die de nominatie voorbereidde: “Sinds 2012 spannen provincie Drenthe, provincie Antwerpen, betrokken gemeenten, erfgoedorganisaties en vele bewoners van de gebieden in Nederland en Vlaanderen zich samen in voor het aantonen van de wereldwijde uniciteit van de Koloniën van Weldadigheid. De erkenning van de Koloniën van Weldadigheid als UNESCO Werelderfgoed is de ultieme kroon op al het werk dat is verricht. Het is ook een relevante toevoeging op de Werelderfgoedlijst vanwege het wereldwijde actuele onderwerp armoedebestrijding. We zijn ontzettend trots dat we in het rijtje staan tussen de Waddenzee en de Taj Mahal. De vlag kan uit.”
Beschermen en uitdragen
De Koloniën van Weldadigheid zijn het elfde Werelderfgoed in het Koninkrijk der Nederlanden. Erkend zijn als UNESCO Werelderfgoed brengt verplichtingen met zich mee, waar het UNESCO Werelderfgoedcomité op toe ziet. De betrokken partijen zullen zich blijvend inzetten voor het beschermen, het behouden en het uitdragen naar het publiek van dit werelderfgoed. Daar werken Nederlandse en Vlaamse partners in samen.
Deze week staan ook twee uitbreidingen van bestaande werelderfgoederen vanuit Nederland op de agenda van UNESCO: de Neder-Germaanse Limes als uitbreiding van de Limes in Europa en de Waterlinies als uitbreiding van bestaand werelderfgoed Stelling van Amsterdam.