Ook kaarten in Archiefstukken
Kunt u de kaart die u zoekt hier niet vinden? Kijk dan in Archiefstukken.
0583 Catalogus van de boekerij mr. L. Oldenhuis Gratama (Drents Archief)
Mijn Studiezaal (inloggen)
0583 Catalogus van de boekerij mr. L. Oldenhuis Gratama
0583
Catalogus van de boekerij mr. L. Oldenhuis Gratama
Inventaris
2. Catalogus 
2.3. Groningen
2.3.2. Recht
2.3.2.1. Algemeen 
103 H.S. bevattend Groningssch en Drentsch recht. (16de en 17de eeuwen). 
0583 Catalogus van de boekerij mr. L. Oldenhuis Gratama
2. Catalogus
2.3. Groningen
2.3.2. Recht
2.3.2.1. Algemeen
103
H.S. bevattend Groningssch en Drentsch recht. (16de en 17de eeuwen).
Omvang:
1 deel
laatste wijziging 16-02-2013
Het H.S. bevat:
1.¿Die eedt, soe alle diegene moten sweren ende onderholden, welke ¿dat burgerrecht der stadt Gronongenn willen genieten. Nota", z.j .(fol. 2 recto).
2. ¿Aldus sal men kiesen diegenem die dat gildtrecht verwaren sullen", z.j. (fol. 2 verso-3 verso).
3. Besluiten van burgemeesteren en raad en burgemeesteren, raad engezworen meente te Groningen omtrent het drijven van koopmanschap tusschen de Eems en de Lauwers en over de Eems, 1458 (fol. 4).
4. ¿Dit sint die gildtrechten offte stadtrechten van Groningen in de ¿morgensprake binnen Groningen ennde buiten lande, soe dat nimant den ¿anderen anspreken moet dan in die morgensprake", z.j.(fol. 4-10).
5.¿Hier begint dat waterrecht, te weeten die ordinantie die de schippers¿ende die coopluiden mit malkkanderen begrepen hebben van schiorecht",z. j. (fol. 10 verso -17).
6. ¿Ordinantie ende edict burgmr. ende radt der stadt Groningen upt ¿stu van der besaaete geschedende van den creditoeren over ore schulde¿naren", 6 Nov. 1550 (fol. 17 verso - 18).
7. ¿Der vier hoeffrmanner eedt, gedaen ab hartoch Caerle van Caerlle van Gelder",z. j. (fol. 18).
8. ¿Der vier hoeftmanner eedt geschiet an Seeijne Maijtt. Carolus die V",z. j. (fol. 18 en verso).
9. ¿Der hoeftmans eedt", z. j. (fol. 18 verso-19).
10. ¿Roemscher Keijserlijker Maijtz. tractaet tuschen Sijener Maij. ender¿Stadt ende Ommellandenn van Groningen, vuitgegeven anno 1536 den 10 ¿Junij" (fol. 19 verso-21 verso).
11. ¿Eedt, soe die Stadt ende omlanden van Groningen princelixt, duer¿luchticheijt gedaen int jaer 1550 den tijnden dach januarij"( fol. 21 verso-22 verso).
12. ¿Reverss dess eedlen ende walgeboerenen graven van Aremberg, stadt-¿holder ets. van wegenprincelijke duerlucticheijt van Spangien huldinge¿anno 1550 den 10 januarij" (fol. 22 verso-23 verso).
13. ¿Inholt der hoevelingen van den schutten binnen Groeningen boeke¿van mij Henrick Pellenrock als hoevelinck in der tijt gecopieert anno 1584¿den 8 december" (fol. 24-37 verso).
14. ¿Dit naevolgende geschreven is der kremer-gilde principael rolle¿binnen Groningen". (fol.38-45 verso). N.B. Gedeeltelijk gedrukt bij Driessen, Monumenta, bladz. 234-239, naar het oorspronkelijke gildeboek. De in ons H.S. medegedeelde stukken schijnen te loopen tot 1584.
15. ¿Opsegginge na stadtrecht."-Bepaling omtrent de opzegging derhuur van landerijen, Z.j. (fol. 47).
16. ¿Dit naevolgende geschreven is het pr(n)cipael lantreeecht in den¿gerichte van Seluuaert etc."zz. j. (fol. 48-56 verso).
17.¿gehoricht toe datt lantrecht van Drenthe."- Aanteekening omtrent een ordel van den etstoel van Drente d.d. (15)44 (fol. 56 verso).
18. ¿Leuitici 15 cap. Si frater tuus attenuerit¿¿ vendiderit." -Onnauwkeurige latijnsche tekst van Leviticus 25:25 (fol.56 verso).
19. Toevoeging tot het landrecht van Selwerd (¿Van broeken to ver-¿tuegen int Gorechte".-¿Van dijcken."), z.j. (fol. 56 verso-57).
20.¿Van des amptmans begenadige exemplum".-Aanteekening omtrent het verleenenn door den amtman van Selwerd van gratie aan een dood-slager, omdat een meisje bereid was hem te huwen, Woensd. na Letare1553 (fol. 57 verso)
21. ¿Copia eens ordels"- Vidimus door den ambtman van Selwerd van een besluit der¿meente" omtrent de wijze van appel, Thomas-avond 1428 (fol. 57 verso)
22.¿Dit naaegeschreven is een copia van de confirmatie vant gerichte¿van Zelwaert, dewelcke onsse g.l. heeree h. van Gelre sijn ff. g. gerrichts-¿luijden vorges. geconfirmert hefft", 27 januari 1529 (1530) (fol. 58 en verso).
23. ¿Die ordinantiën van borgmrn. und raedt der stadt Groningen den¿ingesetenen des gerrichts van Zelwaert gegeven ende geconfirmeert, anno¿1546" (fol. 56-65 verso).
24. ¿Puncten ende articulen, dienende tot redressement ende meeder ¿richtinge van proces-saken unde correctie eenige nieuweheiden boven ¿older gewoonten tot beswaringe van de gemeennnte des gerechts van ¿Zalwaert in de bedieninge ende bedrijff van justitie, geduirende tegen-¿wordige turbulente tijden opgekomen, vernemlick upt stuck van man- ¿daten ordinatiën sententiegelt rollen lopers etc., uuthgesett dorch sekere¿raetsvererordenten ennde eenige geswoeren ingesetenen eegenarffden des ¿gerichts voirs unde bij een erb. raedt tot wydere ordinantie mede voer ¿guedt aengesien unde bestediget", 13 maart 1596 (fol. 65 verso-66 verso).
25. ¿Copia van het placcaet der hooche ende moegende heeren Staeten-¿Generael der Verenichde Nederlandenn, inhoudende orde waerna de¿Jesuijten, priesters ende monnicken van de pauselijcke Roemse religie, ¿in deselve landen comende, hun sullen draegenn etc. ende enige andere ¿puncten daeran dependerende. Aldus gearresteert, in den Haege, den ¿27 Maeij 1612. Ende wederom heerdruct ao .1638 maer niet angeslagen¿noch affleesen".(fol. 67-69 verso).
26. ¿Dat zijllrechte van Wijnsummer zijlen", vastgesteld door prelaten, hovelingen en zijlrechters, met medewerking der stad Groningen, (c. 1462?) 9fol. 70-78a). N.B. Na het slot: ¿in den jaere etc." volgt weder een artikel ingeleid, als de andere, door ¿Item¿(belofte van wederkeerigen steun tegen ¿overherijch"wordende geestelijken in de zijlvesten). Daarna als slot: ¿Finis 1553". En dan weder een ¿Item"-artikel met het opschrift: ¿Hoevoele datt een zijelrechter marck iss". Alles van dezelfde hand en blijkbaar terzelfder tijd geschreven. De in het stuk genoemde burgemeesters van Groningen komen als zoondanig voor in 1460 en 1463; het stuk is dus dien tijd.
27.¿Hier begint die sijlrechten van den Delffzijlenn", vastgesteld door de abten, hovelingen en richters, der 3 zijlvestenijen van Delfzijl, Petri ad Catherdram 1455 (fol. 78b-82 verso). N.B. Onder dit stuk volgt weder het artikel: ¿Hoevoele dat een ¿zijllrechter marck iss"(Zie het aaangeteekende bij het vorige stuk). Daaronder staat ¿Finis. H. Pellenrock".
28. ¿Hiet begint der zijlvhesten brief rolle ofte uutschrijffte des princi¿paelen bezegelden brieffs van Adewerder zijll", vastgesteld door de abten van Aduard, Selwerd enzzz., de zijlvesten van Lieuwederwolse en Peise, van Roden en Foxwolde, onder medewerking der stad Groningen, Walburgis 1382 (fol. 83-86 verso). N.B. Gedrukt bij Driessen, Monumenta,blz. 356-363 (naar eenafschrift) en 707-713 (naar het oorspronkelijke).
29. ¿Dit sijnt die dijckrechtingen ofte rulle van de Westerhammerick ¿tho Adwerder zijle uutwaterende", vadtgesteld door de eigenerfden van Lieuwerderwolde, Gelkingeland, en de Middeel- en Zuiderbuurschappen, onder medewerking der stad Groningen, Palmdag 1509 (fol. 86 verso-88 verso). N.B. Op fol. bovennaan- als ware het een toevoeging tot het dijkrecht-een aanteekening omtrent Middach (is in de Oosterwarf en richt zich naar de landrechten van Fivelgo en Hunsingo) en welke plaatsen het Adnarder zijl gebruiken (de 9 plaatsen in Middach.).
30. ¿Hier begint de brieff die rolle ende uutschrifft van Selwerder grond- ¿zijll gegeven anno etc. vijffendartich".- Overeenkomst tusschen de rechters en de gemeene meente van de 3 deelen van het Aduarder zijlvest (de abdij te Aduard, Middach en Lieuwerderwolde) en de abdij te Selwerd met de gemeene buren van de Paddepoel (1430) (fol. 90-91). N.B. Onvolledig. De volledige acte is gedrukt bij Driessen, Monumenta, blz. 279-280. Het jaar ¿'35", in den ouden tekst opgegeven, geldt een andere hierbij behoorende acte, gedrukt bij Driessen a.w. blz.280-281. Onder de acte een muntevaluatie (oud schild, oude Vlaamsche, penning (butgen), schelling, mark engelsch, arensgulden, Kromstaart).
31. ¿Van den naerkoepe der landen ende rente in to lossen,;.-Warfs-constitutiën over naarkoop, noodlossen enz., 1527. (fol. 92-95).
32. ¿Sententie definitive, uut den naeme ende vanwegen die E. Mog.¿here Staten-Generael van de Verenichde Nederlanden, gepronunciert in ¿'s Grauenhage op den achsten Martij, stilo novo, anno XVc negenen- ¿tnegentich, tuschen den jonckeren hovelingen, eijgenerffden ende volmachten ¿van denn kerspelen van den ommelanden tuschen d' Eems ende Lauwers, ¿requiranten ter eener, ende borgermesteren ende raedt olt ende nije ¿sampt taelmans mette gesworen meente der stadt Groeningen, gerequi-¿reeerden, ter ander zijden, over het stapelrecht, 8 maart 1599 (fol. 96-101). N.B. De sententie is genomen naar een op 14 maart 1599 door de Glarges gewaarmerktafschrift.
33. ¿Inholdt des landtrechts van Drenthe etc."(fol. 102). N.B. Deze titel slaat op het tweede gedeelte van het H.S.
34. ¿Sententiae quaedam memorabiles ac notatu dignae, de politico ma-¿gistratu eiusque dignitate et officio".- Bijbelsche (e.a.) teksten (fol. 102 verso - 104 verso). N.B. Teksten, ten deele aann den Bijbel ontleend, zij ook te vinden onder de stukken in dit tweede gedeelte van het handschrift.
35.¿Hier begint de copie van den brieve, den onse heer van Vtricht ¿den landen gegeven heft van horen broken". - Landrecht van Drente, d.d. 1412 (fol. 105-111 verso).
36.¿Hier begint die copie van des landes sendbrief". - Nederduitsche vertaling van de door de pastoors van Rolde en Zuidlaren afgegeven verklaring omtrent het Drentsche deendrechts d.d. Scholastics 1332 (fol. 112-114). N.B. Met ondergeschreven aanteekening omtrent de bevestiging van deze acte door de bisschoppen Jan van Arkel en Jan van Virnenborch.
37. Privilage voor Drente, verleend DOOR Rudolf van Diepholt, ¿op ¿S. Vilausdack" (sic) 1427 (fol.115-117).
38. Privilege voor Drente, verleend door Frederik van Blanckenheim,O. L. V.-avond Assumptio 1355 (sic) (fol. 117 verso -119).
39. ¿Van precarie, leenguede, dienstgude, eijgenlude ende tenden".-Verklaring van de sworen meente van 't land van Drente omtrent de 4 punten, waarover zij met hun heer Jan bisschop van Utrecht geschil hadden, Dinsd. na Pinksteren 1328 (fol. 119 verso-120 verso).
40 Seendrecht van Drente, verleend door Rudolf van Diepholt, bisschop van Utrecht, z.j. (1451 of 1454/) (fol. 121-126). N.B. De laatste beide §§ bevatten teksten(,, Jesus Sijrach in XX ¿cap."en ¿Sapientiae VI cap".).
41.¿Edict des harttogen van Gelder" Karel bevestigende de privilegess enz. van Drente onder beperking der kerkelijke rechtspraak, 25 juli 1527 (fol. 126 verso-127).
42. ¿Dit sijen summige wisingen ofte oordelen, die gewesen sint in ¿den jare doe men schrief dusent CCCLXXXXIX up den Zworen Maendach ¿bij Zwedeeers tijden van Rechteren to Rolde in den spijker in (den) lande ¿van Drenthe etc"- 1491 (fol.127 verso-139 verso). N.B. Onder dit afschrift staat: Anno 1582 ¿ipso "Bartolomei",ongetwijfeld als datum, waarop het afschrift van deze ordelen gereed was.
43. ¿Edict des drosten und etten slandes van Drenthe beslooten Ao. XVeXLIJ up Gesworen Maendach", met latere besluiten en vonnissen van den etstoel- 1548 (fol. 140-141 verso).
44. ¿Costumen ende ordeenaciën van procedieren in den rechte soo in ¿den lande van Drenthe worden geholden."(16de eeuw) (fol. 142-149 verso).
45. ¿Van costuimen ende gebruickelicke lantrechten des landes van ¿Dtenthe, ende voeriest van Arffnisse van vaders of moeders wegen heer- ¿komende."(16de eeuw) (fol. 150-156 verso).
46. ¿Responsa Solonis legislatoris Atheniensis ad quaedam quaesita sunt haec¿¿."(fol. 156 verso).
49. Resolutie van burgemeensteren en raad sampt taalmans, sworen meente en bouwmeesters der stad Groningen omtrent hun honorarium, 3 maart 1587 (fol. 157).
50.¿Nota, hoeveele dat een ijder karspel in Noerdenuelder dinxspil tot ¿eenduijsent gulden betaelt" (fol. 157).
51. Besluit van de oosterwarf, Donderd. Na Remigij 1530 (fel. 158 verso).
52.¿Pro memoria" betreffende een besluit van burgemeesteren en raad van Groningen omtrent de maat, den prijs en het kraangeld van zout, 17 december 1584 (fol. 158 verso).
53.¿Sententie quaedam collectae ex quibusdam libris nuncupatis¿Sententie ¿¿Sive loci commines uirisque juris"et¿Flores legum", ordine alphabetico ¿digestae per me H. Pellenrock". (fol. 159-162 verso).
54. ¿Claes verduldiger, Hans vredemaker und sien gesellen sien dienst ¿ende gude gunste to voeren"(fil. 163-167 verso). N.B. Paskwil, op rijm, bespreekt den overgang van Groningen en omlanden van den hertog van Gelre tot den Duitschen keizer.- De in het volgende nummer (55) genomde M.v.d. H. wordto.a. hierin genoemd.
55.Brandschattingsbrieven van Meijnert van den Ham, als oversten ¿veldthauptman" van den gekozen koning van Denenarken, noorwegen enz., aan de abten, proosten en oatoors om geld te zenden voor het te Appingedam te stichten¿gebouw", en aan de hovelingen, voogden, ¿bevel-¿hebbenden" en ¿dorperen" in Groningerland om met schoppen en spaden te komen graven te appingedam, Donderd. Na Cantate, 1536 (fol. 169 en verso).
56. Paskwil op de wenschelijheid, den toegang tot Groningen door versterkingen bij Meppel en Delfzijl te beveiligen, (c.1529) (fol.169).
N.B. Het vers geeft voor, dat de drost Selbach inlichtingen vraagt en ontvangt.
N.B. Het vers geeft voor, dat de drost Selbach inlichtingen vraagt en ontvangt.
laatste wijziging 10-06-2020
964 beschreven archiefstukken
14 gedigitaliseerd
totaal 14 bestanden
Kenmerken
Datering:
1370-1887
Beschrijving:
Catalogus van de boekerij mr. L. Oldenhuis Gratama
Citeerinstructie:
Bij het citeren in annotatie en verantwoording dient het archief tenminste eenmaal volledig en zonder afkortingen te worden vermeld. Daarna kan worden volstaan met verkorte aanhaling.
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0583 Catalogus van de boekerij mr. L. Oldenhuis Gratama
VERKORT:
NL-AsnDA, 0583
VOLLEDIG:
Drents Archief, Assen. Toegang 0583 Catalogus van de boekerij mr. L. Oldenhuis Gratama
VERKORT:
NL-AsnDA, 0583
Categorie:
laatste wijziging 10-06-2020
964 beschreven archiefstukken
14 gedigitaliseerd
totaal 14 bestanden