Lokale en regionale geschiedenis

De meer dan duizend archieven die in het Drents Archief bewaard worden, geven samen een beeld van de Drentse samenleving in het verleden. In het menu Archiefstukken krijgt u een beschrijving per archiefstuk. U kunt hierin op verschillende manieren zoeken.

Onderzoeksvoorbeeld 1

U zoekt een persoon die rond 1925 in het bestuur van een Drentse zuivelfabriek zat en daarover wilt u meer te weten komen. In het archievenoverzicht kunt u zien of het archief van de bewuste zuivelfabriek in het Drents Archief bewaard wordt en of er archiefstukken over het bestuur uit de jaren '20 aanwezig zijn. Als dat het geval is, dan kunt u het Drents Archief bezoeken om deze archiefstukken in te zien.

Onderzoeksvoorbeeld 2

U wilt onderzoek doen naar een molen die in de achttiende eeuw in uw dorp heeft gestaan. Natuurlijk heeft u eerst gekeken of er al iets over deze molen is gepubliceerd (zie de bibliotheekcatalogus op Biblionet Drenthe). Dat bleek niet het geval. Voor het archiefonderzoek moet u een vertaalslag maken: Welke (overheids-)instelling, persoon of organisatie zou zich in het verleden hebben bezig gehouden met uw molen en bewaart het Drents Archief daarvan het archief?
Heeft het bestuur van Drenthe misschien toestemming gegeven voor de bouw van de molen? Zoals u in het archievenoverzicht kunt zien, bewaart het Drents Archief de Oude Staten Archieven van het bestuur van Drenthe. Het archievenoverzicht geeft echter geen treffer op de molen die u zoekt. Het overzicht bevat immers niet de letterlijke tekst van alle miljoenen archiefstukken in het Drents Archief. U zult het Drents Archief moeten bezoeken en in de Oude Staten Archieven moeten nagaan of het bestuur van Drenthe inderdaad bemoeienis heeft gehad met uw molen.
Bent u er niet zeker van of er over uw onderwerp iets te vinden zou kunnen zijn in het Drents Archief? Neem dan (telefonisch of per e-mail) contact met ons op. Onze medewerkers geven u graag advies.

Onderzoeksgidsen

Goede handleidingen voor historisch onderzoek in Drenthe zijn:

  • De Genealogische Gids (niet alleen voor stamboomonderzoek!)
  • 'Op zoek naar het eigen verleden. Gids voor het regionaal en lokaal historisch onderzoek in Drenthe' (red. M.A.W. Gerding). Deze gids, verschenen in 1985, is niet meer in de handel, maar kan wel opgevraagd worden uit onze bibliotheek.

Is er al iets over mijn onderwerp gepubliceerd?

Wilt u weten of er over uw onderwerp al een en ander is gepubliceerd, ga dit dan na via:

In de bibliotheekcatalogus kunt u opzoeken welke cultuurhistorische boeken het Drents Archief in huis heeft; in totaal zo'n 50.000 titels. Lenen via het Drents Archief of uw plaatselijke bibliotheek is in veel gevallen mogelijk. De encyclopedie is een aanrader voor alle Drentse onderwerpen en geeft tevens een verwijzing naar literatuur.

Dagelijks leven

Goede bronnen voor het dagelijks leven in de negentiende en twintigste eeuw vormen de Drentse kranten. Het overzicht geeft aan welke kranten het Drents Archief bewaart; om de oude kranten zelf te lezen, moet u het Drents Archief bezoeken. Zo kunt u bijvoorbeeld opzoeken wat er 50 jaar geleden gebeurde op de geboortedag van uw broer of wat er in 1905 in de krant stond over de brand die de boerderij van uw oma in de as legde. Het is meestal mogelijk om een kopie van een krantenpagina of -bericht te maken. Een groot deel van de Provinciale Drentsche en Asser Courant (PDAC) is te vinden op Delpher

Drenthe in beeld

Kijk in onze databases voor foto's, films en andere afbeeldingen.

Onroerend goed

In het hoofdstuk de Genealogische Gids, hoofdstuk Wat bezaten zij?, vindt u een uitgebreide handleiding voor het doen van onderzoek naar onroerend goed. Hieronder enkele belangrijke bronnen.

Bouwtekeningen

In het Drents Archief is alleen een kans bouwtekeningen te vinden van de organisaties waarvan het archief aanwezig is. Bijvoorbeeld dienstwoningen van Rijks- en de provinciale waterstaat, woningen die door het Rijk zijn gesubsidieerd, zoals pastorieën (maar vóór 1850 ook kerkgebouwen), directeurswoningen in de archieven van een zuivelfabriek of een koloniehuisje van de Maatschappij van Weldadigheid. Verder zijn er soms bouwtekeningen bij hinderwetvergunningen vanaf 1875. In de archieven van de gemeenten is vanaf de Woningwet van 1901 een meestal vrij complete serie bouwvergunningen aanwezig. Van vóór die tijd hebben zij tekeningen van dienstwoningen (burgemeester, secretaris, onderwijzers, gemeentelijke artsen) en andere gemeentelijke gebouwen, zoals gemeentehuizen en scholen. Verder vindt u ook bouwtekeningen bij de verlening van hinderwetvergunningen voor bijvoorbeeld boerenbedrijven vanaf 1875. In waterschaparchieven kunt u eveneens tekeningen van brug- en sluiswachterswoningen vinden.

Koopakten

Akten die zijn opgemaakt door een notaris in Drenthe in de periode 1811-1915 worden bewaard in het Drents Archief. Een index op deel van de notariële akten is te vinden in AlleDrenten. Akten jonger dan 75 jaar zijn niet openbaar. Als een akte niet te vinden is in AlleDrenten is het raadzaam de repertoria online te bekijken om te weten te komen voor welke notaris een akte is opgemaakt. Is een huis ooit gemeente eigendom geweest, dan kunt u ook bij de gemeente de oudere koopakten vinden.

Foto's van huizen en straten

U kunt allereerst kijken op onze beeldbank. Op deze site zijn veel foto's van Drentse gemeenten, verenigingen en instellingen opgenomen. Als er nog geen foto's van de desbetreffende gemeente op de site staan kunt u eens informeren bij het archief van die gemeente of bij de plaatselijke historische vereniging.

Kadaster

Het Drents Archief beschikt over kadastrale kaarten en registers uit 1880 en 1832. Daarop is te zien waar huizen en landerijen gelegen waren, en zijn onder meer de namen van de eigenaren te achterhalen. De kadastrale kaarten uit 1832 zijn ook te vinden op HisGis. Het Drents Archief beschikt ook over de Kadaster Archiefviewer (nog niet online) met gegevens over opeenvolgende eigenaars. Andere kadastrale gegevens zijn te vinden bij het Kadaster, Cascadeplein 2, 9726AD Groningen. Vraag in het Drents Archief naar de mogelijkheid om kosteloos onderzoek te doen bij het Kadaster. Ook bij de gemeenten zijn kadastrale registers aanwezig, maar niet altijd even compleet. Als u onderzoek wilt doen naar een huis vóór 1832, dan vormen belastingregisters in het Drents Archief een goede bron voor onderzoek. Zie ook het hoofdstuk Wat bezaten zij? in de genealogische gids online.

Middeleeuwse geschiedenis

Cartago is het Digitaal Oorkondeboek Groningen en Drenthe. Bijna 35.000 akten en andere stukken van vóór 1600 zijn erin opgenomen. Daarmee worden de bronnen voor de middeleeuwse cultuur en geschiedenis voor een breed publiek toegankelijk. Cartago is een initiatief van de Stichting Digitaal Oorkondeboek Groningen en Drenthe. In deze stichting zitten vertegenwoordigers van de Rijksuniversiteit Groningen, de Groninger Archieven, het Drents Archief en het voormalige Drents Plateau. 

Kijk ook eens bij