Wij kunnen ons voorstellen dat het doen van onderzoek - zeker in het begin - best wat vragen oproept. Daarom hebben wij de meest gestelde vragen hieronder opgesomd. Staat uw vraag er niet bij? Neem dan contact met ons op.
Algemene vragen:
Moet ik een afspraak maken om het Drents Archief te bezoeken?
Ja, reserveren is noodzakelijk als u archiefonderzoek komt doen. Een reservering maakt u eenvoudig via onze reserveringstool. Neem een legitimatiebewijs mee wanneer u voor het eerst archiefonderzoek gaat doen en u nog geen archiefkaart heeft. Als legitimatiebewijs geldt een paspoort, rijbewijs of identiteitskaart. Voor bouwdossiers is de archiefkaart niet verplicht.
Moet ik betalen voor het doen van onderzoek in het Drents Archief?
Nee. Onderzoek doen in een archief is altijd gratis. Voor het maken van kopieën of scans of als u wilt dat het Drents Archief informatie voor u opzoekt en/of kopieën voor u maakt, brengen wij wel kosten in rekening.
Moet ik lid zijn van het Drents Archief om archiefstukken in te zien?
Niet echt. U hebt wel Drents Archiefkaart nodig om archiefstukken te raadplegen. Deze wordt kosteloos in het Drents Archief aangemaakt na vertoon van uw legitimatiebewijs (paspoort, rijbewijs of identiteitskaart).
Kan ik alle archiefstukken aanvragen die in onder Archiefstukken staan?
Nee. Vanwege privacy- of wettelijke redenen zijn sommige archieven niet (of gedeeltelijk) openbaar. Deze archiefstukken zijn dus niet ter inzage. Het gaat dan bijvoorbeeld om documenten jonger dan 75 jaar uit het archief van de rechtbank of van de strafinrichtingen te Veenhuizen. Ook kunnen archiefstukken niet raadpleegbaar zijn wegens de materiële staat.
Kan ik een ontheffing van de openbaarheidsbeperkingen aanvragen?
Ja, onder bepaalde voorwaarden kunt u ontheffing aanvragen. Er is een formulier verkrijgbaar voor het aanvragen van een ontheffing. De rijksarchivaris van het Drents Archief kan onder bepaalde voorwaarden toestemming verlenen tot ontheffing van de openbaarheidsbeperkingen.
Bewaart het Drents Archief van alle gemeenten in Drenthe?
Nee, het Drents Archief beheert alleen het archief van de gemeente Assen vanwege de fusie tussen dit gemeentearchief en het Drents Archief. De overige gemeentearchieven worden door de gemeenten zelf beheerd. Een overzicht van de archieven van een aantal Drentse gemeenten vindt u op de website van het Drents Archiefnet.
Kan ik archiefstukken van de gemeente Assen aanvragen?
Ja, dat kan. Het oud-archief van de gemeente Assen is raadpleegbaar in het Drents Archief. Een overzicht van dit archief kunt u vinden in het overzicht van onze archiefstukken. Het gaat om het 19de-eeuwse archief van de gemeente, doorlopend tot begin 20ste eeuw. Een groot gedeelte van dit archief ligt elders opgeslagen. U moet minimaal 24 uur van te voren archiefstukken uit dit archief aanvragen via het reserveringsformulier.
Mag ik kopieën of foto's maken uit archiefstukken of boeken?
Nee. U mag zelf geen kopieën maken van archiefstukken in verband met de kwetsbaarheid ervan. U kunt wel vragen of er kopieën dan wel scans voor u gemaakt kunnen worden. De studiezaalmedewerker bekijkt dan of dit mogelijk is. Er mogen ook kopieën gemaakt worden uit boeken die jonger zijn dan 50 jaar, mits de materiële staat goed is. Als u zelf een camera of mobiele telefoon meeneemt, dan mag u foto’s maken.
Mag ik boeken lenen?
Ja, als u lid bent van Biblionet Drenthe kunt u boeken lenen die jonger zijn dan 50 jaar. Het is eveneens mogelijk om een boek van het Drents Archief te lenen via uw plaatselijke bibliotheek. Als u geen lid bent van een openbare bibliotheek in Drenthe, kunt u bij het Drents Archief geen boeken lenen. Wel is het altijd mogelijk om tijdens openingstijden boeken aan te vragen en in te zien.
Stamboomonderzoek:
Ik wil beginnen met stamboomonderzoek. Hoe begin ik?
Eind jaren 90 schreven Redmer Alma en Paul Brood de gids 'Drenten gezocht. Gids voor stamboomonderzoek in Drenthe'. Dit is een uitstekend startpunt voor zowel beginnende als gevorderde onderzoekers. Omdat er sinds die tijd veel is veranderd, mede door digitalisering, wordt de Genealogische Gids op onze site continu geüpdatet.
Welke bronnen kan ik gebruiken voor mijn familieonderzoek?
In de Genealogische Gids staan verwijzingen naar talloze bronnen die interessant zijn voor uw onderzoek. De meeste gegevens over personen zijn te vinden op de genealogische database. De belangrijkste gegevens zijn:
Akten van de burgerlijke stand 1811-20ste eeuw
U kunt in de genealogische database zoeken naar geboorten, huwelijken en overlijdens vanaf het begin van de door Napoleon in 1811 ingestelde burgerlijke stand. Dat geldt voor alle voormalige gemeenten in de provincie Drenthe. In verband met bescherming van de privacy zitten er beperkingen op inzage in de akten. De geboorteakten zijn 100 jaar na geboorte in te zien, de huwelijken 75 jaar en de overlijdensakten zijn 50 jaar na overlijden openbaar.
Mocht u een akte niet vinden, terwijl deze wel openbaar zou moeten zijn dan kunt u de akte fysiek in het Drents Archief inzien. U kunt de akten ook bij de gemeenten raadplegen; alle akten zijn namelijk in tweevoud opgemaakt.
Bevolkingsregisters 1850-1938
De bevolkingsregisters worden bewaard in de gemeentearchieven. De bevolkingsregisters (ca. 1850-1938) kunnen u op weg helpen voor de jaren dat de geboorte- en huwelijksregisters van de burgerlijke stand nog niet openbaar zijn. Verder vindt u er de gezinsleden met inwonende personen bij elkaar en de woonadressen. Het register vermeldt bovendien van welke gemeente men afkomstig is of naar welke gemeente men vertrekt. Emigranten uit de bevolkingsregisters vindt u in de emigrantendatabase.
Persoonskaarten en persoonslijsten 1938-heden
Na 1938 hebben de gemeenten bevolkingsgegevens geregistreerd in de persoonskaarten (vanaf 1994 in persoonslijsten). Na het overlijden van een persoon komt de kaart terecht bij het CBG | Centrum voor familiegeschiedenis in Den Haag. Een uittreksel uit de persoonskaart van een overleden persoon kunt u bij het CBG digitaal aanvragen.
Doop-, trouw- en begraafboeken
De belangrijkste informatie uit de kerkregisters vindt u in de genealogische database. Dit zijn bijvoorbeeld de kerkelijke doop-, trouw- en begraafboeken uit de periode vóór 1811. Sommige gemeenten beschikken over kopieën van de registers. Het Drents Archief bewaart ook kerkelijke archieven van na 1811. In Archiefstukken kunt u per kerkelijke gemeente zien welke documenten aanwezig zijn.
Ik zoek een persoon die in Veenhuizen heeft gezeten. Moet ik dan naar het Drents Archief?
De vele inschrijfregisters uit dit archief zijn digitaal beschikbaar, maar helaas niet allemaal op naam doorzoekbaar. Een deel van de namen van de bedelaars die in de Rijkswerkinrichting (RWI) Veenhuizen en Ommerschans vast hebben gezeten staat online op AlleKolonisten.
De overige namen kunt u handmatig uit de boeken halen. Hoe u dat doet, leest u terug in de handleiding voor onderzoek in de archieven van de Rijkswerkinrichtingen. Deze vindt u in de Genealogische Gids op deze site in het hoofdstuk Misdaad en Straf.
U kunt ook onderzoek doen in het archief van de Maatschappij van Weldadigheid: de gestichten Veenhuizen en Ommerschans vielen namelijk tot 1859 onder de Maatschappij van Weldadigheid. Bekijk de zoekwijzer Maatschappij van Weldadigheid.
Ik zoek een persoon uit de Maatschappij van Weldadigheid. Heeft het Drents Archief hierover informatie?
Ja. Een deel van de persoonsgegevens staat online op AlleKolonisten. Er is een zoekwijzer voor personen in de Maatschappij van Weldadigheid. Vele inschrijfregisters zijn digitaal beschikbaar en raadpleegbaar. De bevolkingsadministratie van de Maatschappij van Weldadigheid en de Rijkswerkinrichtingen bevindt zich vanaf 1826 tot ongeveer 1940 eveneens in de bevolkingsregisters van de vroegere gemeenten Vledder (voor Frederiksoord) nu gemeente Westerveld, en Norg wat heden ten dage valt onder de gemeente Noordenveld.
Heeft het Drents Archief notariële archieven en testamenten en kan ik die bekijken?
Ja, het archief heeft de akten die zijn opgemaakt door een notaris in Drenthe, inclusief testamenten, in de periode 1811-1915. Deze zijn digitaal beschikbaar via het archief van desbetreffende notaris. De toegangen zijn te vinden onder Archiefstukken. Een namenindex op een deel van de notariële akten is te vinden in AlleDrenten. Akten jonger dan 75 jaar zijn niet openbaar.
Is de naam van de notaris bekend, maar niet het aktenummer dan kunt u via de repertoria van de notaris zoeken naar het jaar wanneer het document is opgesteld en wat het aktenummer is.
Testamenten jonger dan 94 jaar zijn niet openbaar. Testamenten ouder dan 94 jaar kunt u digitaal raadplegen in het archief van de notaris die het testament heeft opgesteld.
Heeft u geen idee of en waar een testament is opgemaakt, raadpleeg dan voor de periode 1890-1973 het centraal testamentenregister in het Nationaal Archief of vraag schriftelijke informatie hierover aan bij het Centraal Testamentenregister.
Informatie over nalatenschappen is te vinden in de successiememories (1806-1927) in het Drents Archief. Successiememories zijn aangiften bij de belastingen van nalatenschappen. Deze memories zijn op AlleDrenten in te zien.
Historisch onderzoek
Welke kranten heeft het Drents Archief en kan ik een kopie krijgen van een krantenbericht?
Het Drents Archief heeft een uitgebreide collectie Drentse kranten. Kijk voor een overzicht op het archievenoverzicht, onder collectie kranten. Een deel van de krantencollectie is gedigitaliseerd en in het Drents Archief raadpleegbaar. Een groot gedeelte van de Drentsche Provinciale Asser Courant is via Delpher raadpleegbaar.
Ik zoek een rechtszaak rond 1895. Kan ik de rechtbankarchieven bij het Drents Archief inzien?
De archieven van de arrondissementsrechtbank en de kantongerechten (vroeger vredegerechten genoemd) zijn te raadplegen in het Drents Archief. Stukken jonger dan 75 jaar zijn niet openbaar. Een handleiding voor het onderzoek in de rechterlijke archieven is te vinden in de genealogische gids in de hoofdstukken Misdaad en straf en Burgerlijke rechtszaak.
Op AlleDrenten vindt u een vonnissenregister van personen die in de 19e eeuw zijn veroordeeld voor het plegen van een wanbedrijf, veroordelingen voor kleine zaken zoals diefstaf of een vechtpartij.
Ik zoek informatie over mijn huis. Welke bronnen kan ik gebruiken?
In het hoofdstuk Wat bezaten zij? van de Genealogische Gids vindt u een uitgebreide handleiding voor het doen van onderzoek naar onroerend goed. Hieronder enkele belangrijke bronnen.
Bouwtekeningen
In het Drents Archief kunt u inzage krijgen in de bouwdossiers van de gemeente Assen 1905-2010. Bouwdossiers moet u vooraf aanvragen.
Het Drents Archief heeft daarnaast nog andere bouwtekeningen, maar alleen van organisaties waarvan het archief aanwezig is. Bijvoorbeeld dienstwoningen van Rijks- en de provinciale waterstaat, woningen die door het Rijk zijn gesubsidieerd, zoals pastorieën (maar vóór 1850 ook kerkgebouwen), directeurswoningen in de archieven van een zuivelfabriek of een koloniehuisje van de Maatschappij van Weldadigheid. Verder zijn er soms bouwtekeningen bij hinderwet vergunningen vanaf 1875 voor bijvoorbeeld boerenbedrijven vanaf 1875. In de archieven van de gemeenten is vanaf de Woningwet van 1901 een meestal vrij complete serie bouwvergunningen aanwezig. Van vóór die tijd hebben zij tekeningen van dienstwoningen (burgemeester, secretaris, onderwijzers, gemeentelijke artsen) en andere gemeentelijke gebouwen, zoals gemeentehuizen en scholen. In waterschapsarchieven kunt u eveneens tekeningen van brug- en sluiswachterswoningen vinden.
Veel van deze tekeningen zijn via de archieftoegang digitaal beschikbaar. Wanneer dat niet het geval is kunt u deze in het Drents Archief bekijken.
Koopakten
Deze kunt u eventueel vinden in de archieven van de notarissen. Zie hiervoor ook het kopje:
Heeft het Drents Archief notariële archieven en testamenten en kan ik die bekijken?
Is een huis ooit in eigendom van de gemeente geweest, dan kunt u ook bij de gemeente de oudere koopakten vinden.
Foto’s van huizen en straten
U kunt allereerst kijken in onze beeldbank. Hier zijn veel foto’s van Drentse gemeenten, verenigingen en instellingen opgenomen. Als er nog geen foto’s van de desbetreffende gemeente op de site staan kunt u eens informeren bij het archief van die gemeente of bij de plaatselijke historische vereniging.
Een groot deel van de afbeeldingen zijn in verband met auteursrechten alleen in het Drents Archief te zien.
Kadaster
U kunt kosteloos kadasteronderzoek doen in het Drents Archief. Met de Kadaster Archiefviewer is de eigendomsgeschiedenis van panden en onroerend in Drenthe te achterhalen van ca. 1840 tot en met 1985. Via verwijzingen in het digitale register vindt u telkens de oude en de nieuwe eigenaar. Ook de grootte van het perceel en het grondgebruik (huis, erf, boomgaard, weiland etcetera) is vermeld. Om het onderzoek te beginnen is een kadastraal nummer van vóór 1985 nodig.
Het Drents Archief beschikt over kadastrale kaarten en registers uit 1880. Deze zijn digitaal beschikbaar. De kaarten en registers van 1832 kunt u vinden via het beeldbank van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed. Op deze kaarten en registers is te zien waar huizen en landerijen gelegen waren, en zijn onder meer de namen van de eigenaren te achterhalen.
Als u onderzoek wilt doen naar een huis vóór 1832, dan vormen belastingregisters in het Drents Archief een goede bron voor onderzoek. Zie ook het hoofdstuk Wat bezaten zij? in de genealogische gids online.
Kan ik in de archieven informatie vinden over een bedrijf in de negentiende of twintigste eeuw?
Het Drents Archief beschikt over handelsdossiers uit het archief van de Kamer van Koophandel. Het gaat om bedrijven die in de periode 1922-1980 zijn opgeheven of van bedrijfsvorm zijn veranderd. In het archief van de Hinderwetvergunningen Drenthe (vanaf ca. 1875) is eveneens informatie over bedrijven te vinden (zie ons archievenoverzicht). Verder kunnen bij de gemeente of de provincie gegevens over een bedrijf aanwezig zijn, bijvoorbeeld bepaalde vergunningen die verleend zijn. Een overzicht van de archieven van een aantal Drentse gemeenten vindt u op het Drents Archiefnet.
Heeft het Drents Archief informatie over de Tweede Wereldoorlog?
Zeker, binnenkort leest u daarover meer op onze website. Heeft u een dringende vraag, neem dan contact op.
Beschikt het Drents Archief over historische kaarten?
Het Drents Archief beschikt over duizenden historische kaarten die onderdeel uitmaken van de Topografische Atlas en andere archieven en collecties in het Drents Archief. De kaartencollectie van het Drents Archief is grotendeels gedigitaliseerd en online beschikbaar via het archievenoverzicht.