Excerpt: Lezingen en workshops in het teken van Maagies en Vrouwlu
Een groep van acht vrouwen drinkt thee en eet biscuit in een klaslokaal in vermoedelijk Linde.

15 december 2023

Dag van de Drentse Familiegeschiedenis volgeboekt!

Alle plekken tijdens de Dag van de Drentse Familiegeschiedenis op 27 januari a.s. zijn volgeboekt. Je kunt je op dit moment niet meer aanmelden. 
Het kan voorkomen dat er in aanloop naar De Dag wegens afmelding nog een plekje vrijkomt. Wil je toch nog een poging doen om je voor een van de activiteiten aan te melden? Neem dan telefonisch contact met ons op via 0592 - 31 35 23 (tijdens kantooruren). Je kunt natuurlijk ook zaterdag vrijblijvend langskomen. Mocht er voor aanvang plek zijn, ben je natuurlijk van harte welkom!

Maagies en Vrouwlu

‘Vrouwlu en moes, heurt in hoes. Kerels en kat heurt bij ’t pad’. Zo luidt een oud Drents gezegde. Maar in hoeverre is die bewering waar? Tijdens de Dag van de Drentse Familiegeschiedenis zetten we met lezingen, workshops en rondleidingen de (Drentse) vrouw in de schijnwerpers met het thema Maagies en Vrouwlu. Hoe vind je informatie over je voorouders in vrouwelijke lijn? Hoe doe je archiefonderzoek naar het dagelijks leven van vrouwen? En hoe veranderde de rol van vrouwen in de twintigste eeuw? Op 27 januari krijg je van 13.00 tot 17.00 uur antwoord op deze en andere vragen in het Drents Archief tijdens de Dag van de Drentse Familiegeschiedenis. Aanmelden voor de lezingen, workshops en rondleidingen is helaas niet meer mogelijk. Het volledige programma is hieronder te vinden.

Het programma van de Dag van de Drentse Familiegeschiedenis - Maagies en Vrouwlu ziet er als volgt uit:

Onder het blokkenschema lees je meer informatie over 

13.00 uur

14.00 uur

15.00 uur

16.00 uur

doorlopend

Studio

Lezing Suzanna Jansen: De omwenteling of de eeuw van de vrouw 

Lezing Suzanna Jansen: De omwenteling of de eeuw van de vrouw (met gebarentolk)

Laarwoudzaal

Vrouwen in Drentse bronnen, workshop archiefonderzoek door Erwin de Leeuw

Een kijkje in de kruidenkast, lezing door Wendy Kolkert

Het DNA van je moeder, lezing door Martine Zoeteman - van Pelt

Vrouwen in de middeleeuwen in Drenthe, lezing door Edda Frankot 

Depot

Rondleiding depot

Rondleiding depot

Rondleiding depot 

Rondleiding depot

Digilounge

  • Film: Vrouwen achter de camera
  • Fototentoonstelling
  • Hulp bij stamboomonderzoek

De omwenteling of de eeuw van de vrouw. Lezing door Suzanna Jansen

13.00 en 15.00 uur (met Nederlandse gebarentolk) - Studio

Meesterverteller Suzanna Jansen schetst de afgelopen eeuw vanuit een nieuw perspectief: dat van de vrouw.

Op een ochtend in 1981 hangt Betsy Jansen-Dingemans een laken buiten. Het is geen wasdag en het laken is niet eens nat. Haar jongste dochter, de auteur, weet: mijn moeder stelt nu een daad, ze sluit zich aan bij de vrouwenbeweging.

Betsy is geboren in 1922, het jaar waarin vrouwen voor het eerst kunnen stemmen. Toch tellen ze amper mee: ze krijgen minder loon, worden op hun trouwdag ontslagen en zijn bij wet handelingsonbekwaam. Honderd jaar later heeft haar dochter meer rechten en is haar wereld groter dan de huiskamer. In geen enkele eeuw veranderde het leven van vrouwen zo sterk – en daarmee dat van ons allemaal.

Vanuit het perspectief van haar moeder, haar oudere zus en zichzelf vertelt Suzanna Jansen hoe vrouwen leefden binnen de marges van ondergeschiktheid en dienstbaarheid, en hoe de strijd verliep om te worden behandeld als gewoon mens. Gaandeweg ontdekt Betsy dat een vrouw ook naar een ander leven mag verlangen.

Bij de lezing van 15:00 uur is een Nederlandse gebarentolk aanwezig.

> Terug naar boven

Vrouwen in Drentse bronnen. Workshop archiefonderzoek door Erwin de Leeuw

13.00 uur - Laarwoudzaal

De genealogische database op drentsarchief.nl bevat veel namen van vrouwen, maar in de archieven is nog meer informatie te vinden over het leven van vrouwen. Bijvoorbeeld in scans van de Etstoel of van de momberprotocollen (voogdijregisters) die online te vinden zijn. Of in familiearchieven en ambtelijke stukken die je in origineel in het Drents Archief kunt raadplegen.

Erwin de Leeuw legt uit hoe je je onderzoek kunt beginnen, hoe je je weg vindt in een archiefinventaris en hij vertelt hoe je originele documenten kunt aanvragen in de studiezaal van het Drents Archief. Erwin werkt in het Drents Archief als archiefinventarisator en heeft bijzondere interesse voor familiearchieven.

> Terug naar boven

Een kijkje in de kruidenkast: vrouwen en geneeskunde. Lezing door Wendy Kolkert

14.00 uur - Laarwoudzaal

Door de hele geschiedenis heen is geneeskunde niet alleen een zaak van artsen, maar ook van vrouwen geweest. In elk huis bevond zich een kruidenkastje vol met geneeskrachtige kruiden en planten. Welke kruiden werden er zoal gebruikt? Wat voor medicijnen maakten deze vrouwen zelf? Hoe dachten mensen over geneeskunde? En in hoeverre waren de medicijnen ook echt werkzaam?

Wendy Kolkert is historica die zich verdiept heeft in de geschiedenis van de geneeskunde. Door haar werk bij de Groninger Archieven heeft ze alle gelegenheid de vroegmoderne recepten zelf te onderzoeken en soms zelfs uit te proberen.

> Terug naar boven

Het DNA van je moeder. Lezing door Martine Zoeteman - van Pelt 

15.00 uur - Laarwoudzaal

De genealogisch onderzoeker is in de basis afhankelijk van de registratie van persoonsgegevens in officiële bronnen, zoals de burgerlijke stand, of de doop- trouw- en begraafregisters. Bij deze registraties wordt traditioneel de man als stamhouder, als hoofd van het gezin gezien, waarbij de vrouw in veel gevallen de naam van haar echtgenoot aanneemt. De patrilineaire reeks wordt dan ook gezien als de basisstamreeks. Het opstellen van een matrilineaire reeks is vanwege de steeds veranderende familienaam een stuk ingewikkelder. Terwijl voor het werkelijk vaststellen van afstamming, in biologische zin, uiteraard de moederlijn als enige zekerheid biedt. Vaderschap is bovendien door de geschiedenis af en toe een papieren realiteit gebleken. De vrouwelijke lijn is in veel niet-westerse culturen en bijvoorbeeld het jodendom leidend voor familiebanden. En nu DNA onderzoek voor iedereen toegankelijk is geworden zijn veel traditionele genealogieën wellicht aan revisie toe.

Ben je geïnteresseerd in de steeds grotere rol die DNA speelt in stamboomonderzoek? Dan is deze lezing over het DNA van je moeder speciaal voor jou. Als papieren bronnen ontbreken, kan je DNA voor ontbrekende puzzelstukjes zorgen. Zo ben jij zelf ook een archiefbron.

Senior-onderzoeker Martine Zoeteman-van Pelt van het CBG|Centrum voor familiegeschiedenis vertelt over de (on)mogelijkheden van de verschillende DNA-testen, met name de mitochondriale (moederlijn) en autosomale (meest populaire) test. Verwacht een lezing met weinig biologie, maar wel veel praktijkvoorbeelden en bijbehorende tools.

> Terug naar boven

Vrouwen in Drenthe in de late middeleeuwen - Lezing door Edda Frankot (VOL)

16.00 uur - Laarwoudzaal

De mensen met macht in de middeleeuwen waren vrijwel altijd mannen, en vrouwen stonden meestal onder voogdijschap van hun echtgenoten, vaders of broers. Dat betekent niet dat vrouwen helemaal onzichtbaar zijn in de middeleeuwse bronnen uit Drenthe. Integendeel: er zijn heel wat vrouwen in verschillende rollen terug te vinden in de oorkonden en andere documenten - neem alleen al de abdissen van het klooster in Assen. In deze lezing gaan we op zoek naar vrouwen in de laatmiddeleeuwse Drentse bronnen.

Historicus Edda Frankot is gespecialiseerd in laatmiddeleeuwse geschiedenis. Zij schreef oa een boek over verbanningen in middeleeuws Kampen en werkte mee aan de digitalisering van diverse middeleeuwse en vroegmoderne bronnen uit binnen- en buitenland. Zij werkt per 1 januari als onderzoeker aan de Universiteit Utrecht en is als fellow verbonden aan Collectie Overijssel.

> Terug naar boven

Een kijkje achter de schermen in het archiefdepot

13.00 - 14.00 - 15.00 - 16.00 uur - depot

Archiefmedewerkers Laura Wiggers en Jan de Lange nemen je mee op een rondleiding door ons ondergrondse depot. Ze laten een aantal bijzondere archiefstukken zien van en over vrouwen in Drenthe.

> Terug naar boven