"Herdenkingen die de oorlog invoelbaar maken." 'Open Joodse Huizen | Huizen van Verzet' is een jaarlijks terugkerend programma van sprekende herdenkingen. Vertellers, bezoekers en bewoners delen verhalen in huizen waar mensen woonden en/of werkten tijdens en vlak na de Tweede Wereldoorlog. Op zondag 4 mei organiseert het Drents Archief herdenkingen in Assen. De Joodse Anna Nieweg en haar pleegdochter Lotte Auszenberg en de Asser families Van Tijn, Wolf en Boekbinder worden herdacht. Daarnaast zijn er in samenwerking met de Asser Historische Vereniging wandelingen door Joods Assen en is in de Studio van het Drents Archief een film over de Tweede Wereldoorlog te zien.
Heb je vragen over je eigen familie in de oorlog? Bijvoorbeeld naar aanleiding van de (gedeeltelijke) openstelling van het CABR? Dan kun je op 4 mei ook in het Drents Archief terecht. Het archief is speciaal voor deze gelegenheid geopend. Twee collega's zitten klaar om vragen te beantwoorden. Hiervoor hoeft geen afspraak gemaakt worden.
De sprekende herdenkingen zijn gratis en zonder aanmelding toegankelijk. Hieronder vind je het hele programma. Alle activiteiten vinden plaats in de Asser binnenstad. Onder het blokkenschema vind je meer informatie over de hoofdpersonen.
Bekijk het hele programma op je mobiel via deze link.
| Tijd | Activiteit | Locatie |
| 11.00 - 16.00 uur | Film over de Joodse familie Wolf | Drents Archief, studio |
| 11.00 - 16.00 uur | WO2-spreekuur | Drents Archief, digilounge |
| 11.00 - 12.15 uur | Wandeling door Joods Assen | Startpunt: Drents Archief, Brink 4 Assen |
| 11.15 - 12.00 uur | Het verhaal van de families Van Tijn, Wolf en Boekbinder | Prins Hendrikstraat 1a Assen |
| 11.15 - 12.00 uur | Het verhaal van Anna Nieweg | Bethelkerk, Groningerstraat 14 Assen |
| 14.00 - 15.00 uur | Wandeling door Joods Assen | Startpunt: Brink 4, Assen |
| 14.00 - 14.45 uur | Het verhaal van Anna Nieweg | Bethelkerk, Groningerstraat 14 Assen |
| 14.00 - 14.45 uur | Het verhaal van de families Van Tijn, Wolf en Boekbinder | Prins Hendrikstraat 1a Assen |
| 15.00 - 16.00 uur | Wandeling door Joods Assen | Startpunt: Drents Archief, Brink 4 Assen |
PROGRAMMA
DE FAMILIES VAN TIJN, WOLF EN BOEKBINDER
Kort na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog trouwt Leida van Tijn met haar jeugdliefde: de manufacturenhandelaar Salomon Boekbinder. Het jonge stel vlucht in 1942 naar Frankrijk en slaagt erin achter de demarcatielijn te komen. Desondanks worden Leida en Salomon opgepakt. Simon komt via het Franse doorgangskamp Drancy in Sobibor terecht en wordt daar vermoord. Leida overleeft de oorlog. Ze vlucht in een verstandshuwelijk met Ido Wolf, de zoon van haar baas, die ook ‘alleen uit de oorlog’ is gekomen. Auteur Niek van der Oord reconstrueert in het boek ‘Alleen uit de oorlog’ de levensverhalen van Leida van Tijn en Ido Wolf. Tijdens Open Joodse Huizen vertelt hij hun verhaal. Hij doet dit voor het huis aan de Prins Hendrikstraat 1a. In dit huis woonde de familie Wolf. In 1942 werden zij uit hun woning gezet. Ze moesten plaats maken voor de toekomstige commandant van het doorgangskamp Westerbork, Albert Konrad Gemmeker.
ANNA NIEWEG EN LOTTE AUSZENBERG
Anna Nieweg wordt in 1894 geboren in het Groningse Usquert. Ze trouwt met Berend Davidson en ze gaan samenwonen in Assen. Het huwelijk houdt geen stand en in 1938 scheiden ze. In datzelfde jaar neemt Anna de zorg op zich voor Lotte Auszenberg, een Duitse vluchtelinge uit Keulen. Anna neemt Lotte op als pleegdochter. De broers en zusje van Lotte worden elders ondergebracht. Anna werkt als onderwijzeres in Assen, maar verliest haar baan omdat ze Joods is. Ze gaat werken op de speciaal school voor Joodse kinderen aan de Rolderstraat. Tijdens de grote razzia in Assen worden Anna en haar pleegdochter opgepakt. Op 19 oktober 1942 wordt Anna gedeporteerd naar Auschwitz. Slechts drie dagen later, wordt Anna Nieweg vermoord. Lotte verlaat op 2 maart 1943 Westerbork. Het transport kwam op 5 maart in Sobibor aan. Kort na de aankomst worden alle gedeporteerden, dus ook Lotte Auszenberg, vermoord in de gaskamers. Op 4 mei vertelt student geschiedenis Nina Venema bij de voormalige synagoge hun verhaal.
WANDELINGEN DOOR JOODS ASSEN
Het Drents Archief is startpunt van wandelingen door Joods Assen, georganiseerd door de Asser Historische Vereniging. Deze wandelingen zijn gratis en hier hoef je je niet voor aan te melden. De wandelingen duren ongeveer een uur.
DRENTS ARCHIEF
Naast het doen van onderzoek in het Drents Archief is er doorlopend een film te zien van de familie Wolf. In 2024 schonk een kleindochter van Samuel Jozef Wolf (1891-1944) een film gemaakt door haar opa aan het Drents Archief. De beelden die hierop staan, geven een uniek en ontroerend beeld van een Joodse familie in Assen aan de vooravond van de Tweede Wereldoorlog. De film is nu gedigitaliseerd en wordt op 4 mei voor het eerst vertoond.